Bilinçli ve Tesadüfi Olarak Ortada Kalmanın İki Yolu: Siyasi Ölçülülük Üzerine Bir İnceleme (The Two Kinds of Moderate)

Yiğit Konur'un Okuma Listesi

"Paul Graham'ın 2019'da kaleme aldığı bu makale, politik olarak ılımlı olmanın iki farklı yolunu inceliyor: Bilinçli ve tesadüfi. Bilinçli ılımlılar, sağ ve sol uçlar arasında bilinçli olarak orta bir pozisyon seçerken, tesadüfi ılımlılar, her konuda kendi kararlarını verdikleri için ortalama olarak ortada yer alıyorlar. Bilinçli ılımlıların görüşleri genellikle aynı yönde seyrederken, tesadüfi ılımlıların görüşleri geniş bir aralıkta dağılır. Graham, tesadüfi ılımlı olmanın, hem sağdan hem soldan saldırı almasına rağmen, en çok cesaret gerektirdiğini ifade ediyor. Bu, bireysel düşünce bağımsızlığının ve fikirlerle çalışabilme yeteneğinin önemini vurguluyor.

---

# Bilinçli ve Tesadüfi Olarak Ortada Kalmanın İki Yolu: Siyasi Ölçülülük Üzerine Bir İnceleme (The Two Kinds of Moderate)

Aralık 2019

Siyaseten ılımlı olmanın iki farklı yolu var: Bilinçli ve tesadüfi. Bilinçli ılımlılar, sağ ve sol uçlar arasında bilerek orta bir pozisyon seçerler. Tesadüfi ılımlılar ise her konuda kendi kararlarını verdikleri için ortalama olarak ortada kalırlar ve aşırı sağ ve sol genellikle aynı derecede hatalıdır.

Bilinçli ılımlıları tesadüfi ılımlılardan, görüşlerinin dağılımına bakarak ayırt edebiliriz. Eğer bir konuda aşırı sol görüş 0 ve aşırı sağ görüş 100 ise, bir bilinçli ılımlının her konudaki görüşü yaklaşık 50 civarında olacaktır. Oysa bir tesadüfi ılımlının görüşleri geniş bir aralıkta dağılacak, ancak bilinçli ılımlılar gibi ortalama olarak yaklaşık 50'ye denk gelecektir.

Bilinçli ılımlılar, aşırı sol ve aşırı sağdakilerle, görüşlerinin bir anlamda kendi görüşleri olmaması bakımından benzerdirler. Bir ideoloğun belirleyici özelliği, görüşlerini toptan almasıdır. Seçme şansınız yoktur. Vergilendirme hakkındaki görüşleriniz, cinsellik hakkındaki görüşlerinizden tahmin edilebilir. Ve bilinçli ılımlılar, ideoloğların zıttı gibi görünse de, inançları (bu durumda """"pozisyonlar"""" kelimesi daha doğru olabilir) da toptan alınır. Ortalama görüş sağa veya sola kayarsa, bilinçli ılımlının da onunla birlikte kayması gerekir. Aksi halde ılımlı olmaktan çıkarlar.

Öte yandan tesadüfi ılımlılar, sadece kendi cevaplarını değil, kendi sorularını da seçerler. Sol ve sağın önemli bulduğu soruları önemsemeyebilirler. Bu yüzden bir tesadüfi ılımlının politikasını, onların önemsediği ve sol ile sağın önemsediği soruların kesişiminden ölçebilirsiniz ve bu bazen neredeyse hiç olmayabilir.

""""Bizimle değilsen, bize karşıyımsın"""" demek sadece manipülatif bir söylem hilesi değil, genellikle yanlış bir ifadedir.

Ilımlılar bazen, özellikle aşırı sol tarafından korkak olarak alay edilirler. Ancak bilinçli ılımlıları korkak olarak nitelendirmek doğru olabilirken, açıkça bir tesadüfi ılımlı olmak en çok cesaret gerektiren durumdur, çünkü hem sağdan hem soldan saldırıya uğrarsınız ve sizi ayakta tutacak büyük bir grubun ortodoks bir üyesi olma rahatlığına sahip olmazsınız.

Tanıdığım en etkileyici insanların neredeyse tamamı tesadüfi ılımlılardır. Birçok profesyonel sporcu ya da eğlence sektöründeki insanları tanısaydım, bu durum farklı olabilirdi. Aşırı sol ya da sağda olmak ne kadar hızlı koştuğunuzu ya da ne kadar iyi şarkı söylediğinizi etkilemez. Ancak birinin fikirlerle çalışması için bağımsız düşünmeye ihtiyacı vardır.

Daha doğru bir ifadeyle, çalıştığınız fikirler hakkında bağımsız düşünmelisiniz. Politikalarınızda körü körüne doktriner olabilir ve hala iyi bir matematikçi olabilirsiniz. 20. yüzyılda birçok çok zeki insan Marksistti, yani Marksizmin içerdiği konular hakkında akıllı olan hiç kimse. Ancak işinizde kullandığınız fikirler zamanınızın politikasıyla kesişiyorsa, iki seçeneğiniz vardır: tesadüfi bir ılımlı olun veya vasat olun.

#### Notlar

[1] Teoride bir tarafın tamamen doğru ve diğer tarafın tamamen yanlış olması mümkündür. Aslında, ideoloğlar her zaman bu durumun böyle olduğuna inanmalıdırlar. Ancak tarihsel olarak bu nadiren böyle olmuştur.

[2] Bilinmeyen bir nedenle, aşırı sağ genellikle ılımlıları görmezden gelirler ve onları dönek olarak küçümsemezler. Nedenini bilmiyorum. Belki de bu, aşırı sağı aşırı soldan daha az ideolojik kılıyor. Ya da belki daha kendine güveniyor, ya da daha fazla teslim olmuş ya da sadece daha dağınık. Gerçekten bilmiyorum.

[3] Sapkın görüşlere sahip olmak, onları açıkça ifade etmek zorunda olduğunuz anlamına gelmez. Onlara sahip olmanız, onları ifade etmemeniz durumunda daha kolay olabilir.

**Teşekkürler** Austen Allred, Trevor Blackwell, Patrick Collison, Jessica Livingston, Amjad Masad, Ryan Petersen ve Harj Taggar'a bu yazının taslaklarını okudukları için.""

---

İlişkili Konseptler: politik ılımlılar, kasıtlı vs kazara ılımlılar, bağımsız politik düşünce, politik ideolojiler, ılımlı politik görüşler, politik cesaret, politikada bağımsız düşünce, politik ortodoksluk, politik görüşlerin iş üzerindeki etkisi, politik sapkınlık."