Geen EU betekent oorlog

Thijs Niemantsverdriet | BNR

Er zijn genoeg redenen om de EU vreselijk te vinden. De oninspirerende Brusselse technocratie. De euro, die gebouwd is op wishful thinking. De uitbreiding met corrupte landen als Roemenië en Bulgarije.

Toch moeten we altijd weer terug naar die ene vraag: waarom is de EU ooit opgericht? Dat was niet vanwege de landbouwsubsidies. En ook niet voor de Erasmusbeurs. Nee, de eerste en allesoverheersende reden was: nooit meer oorlog.

Twee keer in vijfentwintig jaar hebben Duitsland en Frankrijk het continent in een verschrikkelijke oorlog gestort, met tientallen miljoenen doden. Alleen door die twee landen van elkaar afhankelijk te maken, zo was het idee, kunnen we voorkomen dat dit nóg een keer gebeurt. Dus werden in 1952 de oorlogsindustrieën van Frankrijk en Duitsland aan elkaar gekoppeld. Dat was de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal. Alles wat daarna is gekomen, van de gemeenschappelijke munt tot gratis roaming, is bijzaak. We hebben al meer dan zeventig jaar vrede dáár draait het om.

De afgelopen jaren werd de Europese Unie serieus bedreigd in zijn bestaan. Eurocrisis. Poetin. Vluchtelingencrisis. Brexit. Trump. Waarom hebben de politici die de EU overeind willen houden, in die tijd zo weinig het argument 'nooit meer oorlog' gebruikt? Waarom hebben ze niet tegen de kiezer durven zeggen: beste mensen, het staat u vrij om op anti-EU partijen te stemmen, maar wees u bewust van de consequenties?

We denken allemaal dat vrede en welvaart vanzelfsprekend zijn. Ja, dat dachten we voor de Eerste en Tweede Wereldoorlog ook. Maar lees de memoires van Stefan Zweig en Klaus Mann, en huiver over de snelheid waarmee alles kapot ging wat eeuwig en onveranderlijk leek. Die verwoestende driften zijn niet weg, ze zitten er nog steeds. De Unie houdt deze driften in bedwang al haar gigantische tekortkomingen ten spijt.

De EU staat op dit moment weer wat steviger voor. Macron is gekozen, Merkel zal vermoedelijk worden herkozen. Maar sneller dan we denken kan het weer spannend worden. Mijn advies aan alle pro-Europese politici: wees in dat geval niet zo bescheten als in de afgelopen jaren. Zeg gewoon waar het op staat: geen EU betekent oorlog.

See omnystudio.com/listener for privacy information.