Hoe geef je als school invulling aan burgerschap?

Over Onderwijs & Opvoeding

Recent onderzoek toont aan dat kinderen in Nederland op de middelbare school in vergelijking met andere landen het niet zo goed doen in termen van burgerschapscompetenties. Halverwege 2021 is er een nieuwe wet ter verduidelijking van de burgerschapsopdracht aan scholen in werking gegaan en die scholen verplicht om invulling te geven aan burgerschapsonderwijs. Maar wat daaronder verstaan wordt is toch nog best een zoektocht voor scholen. Ook blijkt dat scholen niet altijd goed weten om te gaan met onderwerpen als democratie, vrijheid van meningsuiting, homoseksualiteit en bijvoorbeeld antisemitisme of vreemdelingenhaat. Met de recente coronapandemie is deze uitdaging misschien nog wel scherper zichtbaar geworden. Gasten in de studio zijn:

Remmert Daas is universitair docent bij de afdeling Pedagogische en Onderwijswetenschappen van de Universiteit van Amsterdam. Remmert is betrokken bij verschillende onderzoeken naar burgerschapsonderwijs en burgerschapscompetenties van jongeren in het voortgezet- en middelbaar beroepsonderwijs.

Edwin Slijkhuis is postdoc(toraal) onderzoeker aan dezelfde afdeling. Zijn onderzoek richt zich op de opbrengsten van burgerschapsonderwijs in het primair onderwijs en ook recent in het speciaal onderwijs. Vorig jaar promoveerde Edwin op een longitudinaal onderzoek naar burgerschapscompetenties van middelbare scholieren en hun latere maatschappelijke en politieke betrokkenheid in jongvolwassenheid.
Marian van den Berge geeft Maatschappijleer op het Goois Lyceum in Bussum en in die hoedanigheid werkt ze veel met burgerschap. Daarnaast schrijft ze voor het vakblad Maatschappij&Politiek (M&P) over inspirerende voorvallen uit de lessen Maatschappijleer.

Naschrift: als Remmert spreekt over een recent internationaal onderzoek naar burgerschap gaat dit over 24 deelnemende landen (aan ICCS 2016), en niet 36 (wat het geval was tijdens ICCS 2009).

Meer lezen?

• Nederlandse overzichtsstudie van onderzoek naar burgerschap: https://www.nro.nl/sites/nro/files/migrate/Onderwijs_in_burgerschap_publieksversie.pdf
• ADKS-onderzoek over o.a. het belang van in een democratie leven onder tweedeklassers: https://adks.nl/wp-content/uploads/2021/03/ADKS-rapport-jaar-2-Democratische-kernwaarden-in-het-voortgezet-onderwijs.pdf